۱۰ روند برتر تحول دیجیتال برای سال ۲۰۲۱

روند تحول دیجیتال در سال ۲۰۲۰ بسیار شگفت‌انگیز و غیرقابل پیش‌بینی بود، تنها در حدود شش ماه، تحول دیجیتال بیشتر از یک دهه رشد داشت و تلاش‌ها در این زمینه، تسریع شد.

این روند در سال ۲۰۲۱ نیز ادامه داشته و با پیشرفت فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها و ایجاد فناوری‌های جدید همراه بوده است. در ادامه ۱۰ پیش‌بینی تحول دیجیتال برتر برای سال ۲۰۲۱ ذکر می‌شود:

نشریه دیجیتال این مطلب را از اینجا دانلود کنید.

 ۵G در نهایت به جریان اصلی تبدیل می‌شود این بار به‌طور کاملا جدی!

ما سال‌هاست که در مورد مزایای ۵G می‌شنویم، اما تا زمانی که دورکاری، ویدیو کنفرانس و همکاری دیجیتال به بخش‌های اصلی زندگی ما تبدیل نشده بودند، نیاز به اتصال قابل اعتماد و پهنای باند بیشتر به یک مزیت واقعی و ملموس تبدیل نشده بود.

استفاده روزافزون از تلفن‌های همراه، تبلت‌ها و سایر دستگاه‌های دیجیتال‌ از جمله سنسورهای اینترنت اشیا نیاز به راه ارتباطی قدرتمند را به شرکت‌های مخابراتی گوشزد می‌کند. امروزه، کسب‌وکارها نیازمند اتصال دائمی هستند و استقرار ۵G به بخش مهمی از راه‌حل آن تبدیل شده است. همان‌طور که به‌دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کرونا، رسیدگی به کار و مدیریت مدرسه در خانه‌ها صورت می‌گیرد، ارزش ۵G در سال ۲۰۲۱ به‌طور فزاینده‌ای گسترش یافته است.

اگرچه در ابتدا این بیماریِ همه‌گیر، کار روی استقرار شبکه جدید ۵G را متوقف کرد، اما کمی بعد این تلاش‌ها از سرگرفته شد و بازارهای بزرگی مانند چین به تلاش برای دستیابی به اهداف‌شان ادامه دادند.

در همین حال، تولیدکنندگان بزرگ تلفن همراه در جهان‌ از سامسونگ و اپل گرفته تا شیائومی و موتورولا‌ گوشی‌های ۵G خود را تقریبا‌ در هر رده قیمتی به بازار عرضه کرده‌اند. شرکت کوالکام که مسلما‌ پیشرو در فناوری ۵G است، نیز کمک می‌کند تا این فناوری تا سال آینده برای بیشتر کاربران تلفن‌های هوشمند قابل دسترس باشد.

رشد سریع CDP

در چند ماه گذشته، پلتفرم‌های اطلاعات مشتری(CDP)  رشد سریعی داشته‌اند. سازماندهی داده‌های گسسته از منابع متعدد می‌تواند بسیار دشوار باشد، که بدیهی است این مساله برای شرکت‌هایی که به داده‌های بهنگام و گزینش شده متکی هستند ایده‌آل نیست.

IBM برآورد می‌کند که داده‌های به اصطلاح بد در حال حاضر تقریبا‌ ۳تریلیون دلار برای کسب‌وکارهای ایالات متحده هزینه دارند، بنابراین پرداختن به این چالش برای سازمان‌هایی با هر اندازه در اولویت است.‌CDP ها با جمع‌آوری داده‌ها از همه منابع موجود، سازماندهی و برچسب‌گذاری آنها، این داده‌ها را برای افرادی که به آن نیاز دارند، قابل استفاده می‌کنند.

شرکت‌هایی مانندAdobe ،SAP ،Oracle ،Treasure Data و Microsoft در حال حاضر سرمایه‌گذاری زیادی برای ارایهCDP های جدید قدرتمند به بازار انجام داده‌اند. همچنین این امید وجود دارد که شرکت‌های جدیدی مانندSegment  و ActionIQ نیز تحت تاثیر خدمات جدید CDP قرار گرفته و از رویکردهای منحصر به فرد آن برای حل چالش ایجاد تصویر یکپارچه از تجربه مشتری در سازمان استفاده ‌کنند.

در چند سال گذشته، تمرکز زیادی بر گسترش تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها و کلان داده‌ها به وجود آمده است، و این روند متوقف نمی‌شود. داده‌ها به‌طور تصاعدی در حال رشد هستند و این رشد به زودی متوقف نمی‌شود.

پلتفرم‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها، ذخیره داده و ابزارهای تصویرسازی داده، از Cloudera گرفته تا Snowflake و SAS اهمیت خود را از دست نمی‌دهند، اما ظهور پلتفرم اطلاعات مشتری شدت می‌گیرد. اکنون که عملیات تجاری تا حدی تکه تکه شده است، که بخشی به دلیل مدل‌های عملیاتی جدید کار در خانه است، CDPها اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند.

ابر هیبریدی، معماری برتر سازمانی

کسب‌وکارها به‌طور فزاینده‌ای به سمت زیرساخت ابر هیبریدی حرکت می‌کنند. از اپلیکیشن‌های SaaS و راه‌حل‌های درون سازمانی گرفته تا ترکیبی از ابرهای عمومی و خصوصی، استراتژی‌های ابر هیبریدی به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا تعادل مناسبی را برای نیازهای زیرساخت ابری منحصر به فرد خود ایجاد کنند.

در طول یک سال گذشته، ما شاهد سرمایه‌گذاری‌های عمده‌ای در زمینه ابر هیبریدی توسط ارایه‌دهندگان بزرگ ابر عمومی مانندAWS ،Azure ،Google ،IBM و Oracle بوده‌ایم. ما همچنین شاهد افزایش سرمایه‌گذاری تولیدکننده تجهیزات اصلی مانندHPE ،Dell (VMware) و Cisco در ساخت ابزارهایی هستیم که اتصال ساده‌تری را بین مراکز داده داخلی و ابرها امکان‌پذیر می‌کنند. تمامی این سرمایه‌گذاری‌ها در جهت رفع نیازهای مشتریان است.

پرداختن به چالش رشد نمایی داده‌ها، در حالی که موضوعاتی مانند حریم خصوصی، امنیت و انطباق نیز مطرح است، دارای اهمیت است. رویکرد مدرن ابر هیبریدی در فناوری اطلاعات سنتی نیز در حال گسترش است تا بتواند از اپلیکیشن‌های صنعتی نیز پشتیبانی کند. به عنوان مثال، شرکت Honeywell، پلتفرم اینترنت اشیا خود را با استفاده از یک رویکرد ابر هیبریدی منبع باز ایجاد کرده است، بنابراین داده‌های صنعتی تحت مدیریت آن، می‌توانند به‌طور یکپارچه‌تری با پایگاه داده‌های ابری، اپلیکیشن‌ها و حجم‌کارهای سنتی ادغام شوند.

ابر هیبریدی حتی بدون در نظرگرفتن همه‌گیری ویروس کرونا نیز در لیست روندهای برتر سال ۲۰۲۱ قرار داشت، اما اختلالات گسترده و ناگهانی ناشی از ویروس کرونا نیز ارزش وجود زیرساخت‌های ابری چابک و سازگار را پررنگ‌تر کرد. شرکت‌های سراسر جهان سرمایه‌گذاری خود را در ابرها به منظور تغییر سریع‌تر در زمان ابهام و اختلال مانند آنچه در سال ۲۰۲۰ شاهد آن بودیم، افزایش دادند.

ضربه خوردن امنیت سایبری

با شروع همه‌گیری کرونا هکرها از موقعیت به وجود آمده استفاده کردند و حملات خود را علیه کسب‌وکارها در سراسر جهان گسترش دادند. افزایش ۲۳۸درصدی حملات به بانک‌ها و افزایش ۶۰۰درصدی حملات به سرورهای ابری تنها از ژانویه تا آوریل ۲۰۲۰ مشاهده شد. با وجود این مساله که تعداد کمی از کارکنان در یک شبکه امن در محل کار خود کار می‌کنند، ضروری است که شرکت‌ها شبکه‌های خود را تقویت کرده و استراتژی‌های امنیت سایبری‌شان را ارتقا دهند و آنها را به شبکه‌های خانگی و دستگاه‌های تلفن همراه کار در خانه نیز گسترش دهند.

از آنجا که ما روزانه شاهد افزایش فعالیت‌های خرابکارانه هستیم، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند برای این روند بسیار مهم باشند، زیرا به ابزارها و الگوریتم‌های پیچیده‌تری برای کشف این فعالیت‌ها نیاز است. و این مساله یک فرصت بزرگ برای شرکت‌هایی مانند Fortinet و Cisco در زمینه‌هایی مانند فایروال و سامانه تشخیص نفوذ است و همچنین فرصتی برای شرکت‌هایی مانند Splunk و IBM برای سیستم مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (SIEM) خواهد بود.

مایکروسافت، شرکت دیگری است که منابع خود را در زمینه‌هایی مانند اکتیو دایرکتوری، نرم‌افزار و ابر، به امنیت اختصاص داده است. شرکت‌های زیادی در این حوزه فعالیت می‌کنند، اما انتظار می‌رود که سازندگان نرم‌افزار، ابر و سخت‌افزار همه تلاش خود را برای ایمن‌تر کردن محصولات و خدمات خود برای مقابله با برخی از تهدیدهایی که در طول سال ۲۰۲۰ دیده شد، انجام دهند.

حریم خصوصی و محاسبات محرمانه شتاب می‌گیرد

رویکرد دیگری برای تقویت امنیت سایبری، به ویژه برای ارتباطات و حریم خصوصی داده‌ها، محاسبات محرمانه است. ایده محاسبه محرمانه این است که کل فرایند محاسبات رمزگذاری شده، نه فقط داده‌ها، و لایه‌های امنیتی بیشتری در اطراف اطلاعات حساس ایجاد شود.

گوگل، مایکروسافت، IBM، علی‌بابا و VMware در حال توسعه پروتکل‌های جدید و بهترین شیوه‌ها از طریق کنسرسیوم محاسبات محرمانه هستند. این فناوری هنوز در مرحله ابتدایی است، اما در آینده شاهد پیشرفت محاسبات محرمانه خواهیم بود.

Headless Tech  صنعت را متحول می‌کند و تجارت را تغییر می‌دهد

تکنولوژی Headless به این معناست که کسب‌وکارها اکنون می‌توانند لایه نمایشfront‌end  خود را از عملکرد داده‌های پشتیبان‌شان جدا کرده و تجربه خرید سفارشی ایجاد کنند. این تکنولوژی می‌تواند به سادگی به آمازون الکسای شما بگوید که قهوه مورد علاقه‌تان را تهیه کند یا از طریق رسانه‌های اجتماعی خرید فوری انجام دهد.

تحقیقات نشان می‌دهد که ۸۶درصد از کسب‌وکارها اذعان کرده‌اند که هزینه جذب مشتری آنها در ۲۴ ماه گذشته افزایش یافته است. این نتیجه می‌تواند به دو معنی باشد؛ اولین مورد این است که سازمان‌ها باید بازده سرمایه‌گذاری در هزینه‌های خالص جذب مشتری جدید خود را به حداکثر برسانند و مورد دوم این مساله را نشان می‌دهد که تمرکز بر توسعه و حفظ مشتری بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. با استفاده از تجربه اومنی‌چنل برای اتصال همه چیز از انبارها گرفته تا ویترین فروشگاه‌ها و خدمات آنلاین، شرکت‌ها می‌توانند کارآمدتر و موثرتر باشند و در صورت استفاده سریع‌تر از رقبای خود پیشی بگیرند.

کار در خانه پس از کووید ۱۹ نیز ادامه می‌یابد

مدت‌ها بود که کارکنان شرکت‌ها خواهان افزایش انعطاف‌پذیری در کار بودند و شرکتی که تصمیم می‌گرفت اجازه دورکاری بدهد بسیار مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گرفت. اما پس از شیوع بیماری همه‌گیر کرونا، کار در خانه به‌طور ناگهانی تنها گزینه مناسب برای بسیاری از شرکت‌ها شد، به ویژه در مناطقی که قرنطینه شدید وجود داشت.

پس از آن حتی در شرایطی که اقتصادها به آرامی بازگشایی می‌شوند و به کارکنان اجازه بازگشت به کار داده می‌شود، شرکت‌ها همچنان وظیفه دارند از کارکنان خود در برابر شیوع مجدد بیماری محافظت کنند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری مانند گوگل و فیس‌بوک سیاست‌های کار در خانه‌ خود را برای تمام یا بخشی از سال ۲۰۲۱ تعمیم داده‌اند، و حتی شرکت‌های کوچک‌تر نیز این انعطاف‌پذیری جدید را به عنوان یک گزینه عملیاتی حفظ کردند. بخشی از آنچه که این امر را ممکن ساخته، استقرار سریع و توسعه کار هوشمند از طریق فناوری‌های خانگی بوده است. مطمئنا‌ در مورد Zoom، Webex و Microsoft Teamsچیزهای زیادی شنیده‌اید. استفاده از این پلتفرم‌ها و پلتفرم‌های مشابه آنها در این دسته (مانند ۸x8, RingCentral, Pexip, Poly) و همچنین توسعه آنها رشد چشمگیری داشته‌ است.

همچنین ما شاهد رشد قابل توجهی در استقرار دستگاه‌های WFH نیز بوده‌ایم که منجر به افزایش فروش رایانه‌های شخصی و همچنین سرمایه‌گذاری در اتصالات ایمن جدید مانند SD‌WAN در مقیاس وسیع برای ارایه اتصال بهتر و همچنین افزایش انعطاف‌پذیری شده است. اکنون که شرکت‌ها، کارکنان خود را با ابزارها و فناوری‌هایی مجهز کرده‌اند تا با وجود فاصله فیزیکی، بازده بیشتری داشته باشند، حداقل در چند سال آینده، شاهد بقایای این امر خواهیم بود، همان‌طور که این روند، قبل از سال ۲۰۲۰ نیز شروع به رشد کرده بود.

یکی دیگر از پیامدهای ناخواسته این امر، مهاجرت جمعیت است. از آنجا که افراد بیشتری از خانه کار می‌کنند و به‌طور مستمر قادر به انجام این کار هستند، احتمالا‌ شاهد مهاجرت از شهرهای بزرگ‌تر با هزینه‌های بالای زندگی، خواهیم بود. این مهاجرت سرمایه‌گذاری بیشتری را در زمینه ارتباطات در مناطق حومه‌ای و روستایی ایجاد می‌کند که بهره‌وری بیشتری را در این جوامع کم‌جمعیت افزایش می‌دهد.

همه‌گیری ویروس کرونا اکثر شرکت‌ها را غافلگیر کرد، اما ثابت کرد که کارها می‌توانند به‌طور موثر توسط کارکنان از راه دور انجام شوند و گاهی اوقات می‌تواند منجر به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز شود. به همین دلیل است که من گمان می‌کنم در سال جاری شاهد شرکت‌هایی نخواهیم بود که برای بازگشت به مدل‌های کاری پیش از کرونا عجله کنند.

گسترش هوش مصنوعی در مقیاس بالا

همه‌گیری ویروس کرونا باعث سرعت بخشیدن به گسترش هوش مصنوعی و داده‌ها شد. در مدت کوتاهی، شرکت‌ها، دولت‌ها و سایر آژانس‌ها، برای ایجاد یک راه حل سریع‌تر برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، نیاز به همکاری با هم پیدا کردند. داده‌ها، هوش‌مصنوعی و یادگیری ماشینی ابزارهایی بودند که به آنها روی آوردند. کارهایی که در سال ۲۰۲۰ آغاز شد و در سال ۲۰۲۱ نیز ادامه یافت، احتمالا‌ به گستردگی مسایل ضروری خواهد رسید که این گروه‌ها در حال حاضر به‌طور منحصر به فرد برای مقابله با آنها مجهز شده‌اند، مانند حل سریع‌تر و بهتر مشکلات بازار در مقیاس بزرگ.

در حالی که بسیاری احساس می‌کنند هوش مصنوعی برای “آینده” است، اما این موضوع بخشی از زندگی روزمره ما شده است. از آنچه که در رسانه‌های اجتماعی می‌بینیم تا فیلم‌های توصیه شده در Netflix  یا محصولاتی که هنگام خرید در آمازون پیشنهاد می‌شود همگی از هوش مصنوعی تاثیر گرفته‌اند. از آنجا که توان محاسباتی همچنان مقرون به صرفه‌تر است و ابر امکان دسترسی به این توان محاسباتی و همچنین نرم افزارها و چارچوب‌ها را فراهم می‌کند، شرکت‌های بیشتری قادر خواهند بود از هوش مصنوعی بهره‌مند شوند.

تولیدکنندگان اصلی تراشه‌ها مانند NVIDIA، Arm، اینتل، کوالکام و AMD به نوآوری در نیمه رساناهایی که هوش مصنوعی را قدرتمند می‌کند، ادامه می‌دهند و سپسCPU ها، پردازنده‌های گرافیکی، FPGA ها و‌ASIC ها (انواع تراشه‌ها) را روی ابر به کار می‌گیرند، شرکت‌ها یا می‌توانند به این سخت‌افزار و نرم‌افزار به‌طور مستقیم دسترسی پیدا کنند یا از طریق اپلیکیشن‌های شخص سوم که هوش مصنوعی را ساده‌تر و عمومی‌تر می‌کند، این کار را انجام دهند.

گسترش هوش مصنوعی، بر زندگی ما از نحوه خرید، آنچه می‌خوریم، نحوه استخدام و کارهایی که برای سرگرمی انجام می‌دهیم، تاثیر خواهد گذاشت. هوش مصنوعی از حجم زیاد داده‌ها بهره می‌گیرد که از قابلیت‌های محاسباتی قدرتمندی استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی همچنان به نظارت نیاز دارد تا مطمئن شویم که از آن برای اهداف مثبت استفاده می‌شود و این یک تلاش مشترک بین دولت و صنعت خواهد بود، اما بدون شک استفاده از آن به سرعت در حال رشد است به‌ویژه در حال حاضر که منابع برای کسب‌وکارها در سراسر جهان، ارزان‌تر و در دسترس‌تر شده‌اند.

شکل دستگاه‌ها دوباره جذاب می‌شوند

تمرکز روی این مساله که مشتریانِ همیشه آنلاین دستگاه‌هایی را می‌خواهند که سبک‌تر وکوچک‌تر باشند و نسبت به قبل نیز اتصال بیشتری داشته باشد و همچنین چند منظوره و کاربردی نیز باشد، سبب شده است که تلفن‌های تاشو دوباره به بازار برگردند. به جای حمل چندین دستگاه، کاربران به‌طور فزاینده‌ای به دستگاه‌های ترکیبی مانند Microsoft Surface Duo و Samsung Galaxy Fold 2علاقه‌مند شده‌اند که می‌توانند به صورت تلفن یا تبلت عمل کنند و بسته به نیاز آنها می‌توانند تا شوند و باز گردند.

در سال ۲۰۲۱ شاهد بازگشت تلفن‌های هوشمند تاشو هستیم، این تلفن‌ها، قادر به ارایه کیفیت و اتصال بالا مانند تلفن‌های غیرتاشو هستند. علاوه بر جاگیری راحت‌تر در جیب، ایده این تلفن‌ها به این صورت است که در مواقعی که کاربر به صفحه بزرگ‌تر نیاز دارد به تبلت کوچکی تبدیل می‌شود، و سپس برای ذخیره‌سازی یا استفاده اولیه از تلفن به شکل کوچک‌تر باز می‌گردند.

برای مثال، دستگاه‌هایی مانند Galaxy Fold 2 در حال افزایش هستند، زیرا شرکت‌ها صفحه‌نمایش تاشو را محکم‌تر و قابل اعتمادتر کرده‌اند. احتمالا تا پایان سال ۲۰۲۱ شاهد دستگاه‌های معمولی و همچنین تاشوی بیشتری خواهیم بود که وضع موجود صفحه‌نمایش تخت را به چالش می‌کشند.

علاوه بر دستگاه‌های تاشو و چند صفحه‌ای، همچنین شاهد افزایش رایانه‌های همیشه متصل نیز خواهیم بود. این نوت‌بوک‌های سبک وزن و قدرتمند مجهز به قابلیت اتصال کامل از طریق۵G  و یا LTE هستند. با استفاده از ویندوز در پردازنده‌های ARM یا پردازنده‌هایProject Athena مربوط به اینتل که اتصال به مودم را ترکیب کرده‌اند، کاربران می‌توانند مانند تلفن‌های همراه در هر جایی با لپ‌تاپ خود به اینترنت متصل شوند.

این نوع دستگاه به کارکنانی که دورکاری انجام می‌دهند، وسیله قابل اعتماد دیگری برای اتصال ارایه می‌دهد. این روند از سال گذشته شروع به پیشرفت کرد، اما من معتقدم که فناوری۵G  فراگیر، کلیدی برای گسترش این روند است. تولیدکنندگان نوت‌بوک که از این روند استقبال می‌کنند، مانند Lenovo، HP،Dell  و سامسونگ، همگی از نوت‌بوک‌های همیشه متصل که همچنان در حال رشد هستند، بهره‌مند خواهند شد.

کوانتوم به جریان اصلی تبدیل می‌شود

محاسبات کوانتومی ممکن است هنوز ناآشنا باشند، اما امروزه شاهد رشد بی‌سابقه‌ای در این زمینه هستیم که تا حد زیادی به دلیل فعالیت‌های شرکت‌های IBM و Honeywell است. مشارکت شرکت‌هایی مانند اسپلانک و شرکت محاسبات کوانتومی، هانی‌ول و مایکروسافت، وAWS و IonQ نیز باعث رشد مداوم در این زمینه شده است.

محاسبات کوانتومی در تلاش‌های همگانی برای مدیریت شیوع بیماری کرونا و همچنین توسعه داروهای درمانی و واکسن‌های احتمالی در خط مقدم بوده است. به محض اینکه مردم به قدرت محاسبات کوانتومی پی ببرند، موارد استفاده بیشتری را در صنایع دیگر مشاهده خواهیم کرد: مانند قابلیت جست‌وجوی ساده‌تر، نظارت، تجزیه و تحلیل و استفاده از داده‌ها در مقیاس بزرگ، از هر منبعی و در هر زمانی.

مستقل از محاسبات سنتی، کوانتوم هنوز راه‌ زیادی پیش رو دارد تا به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد، اما مشارکت‌هایی که در بالا ذکر شد محاسبات کوانتومی و محاسبات سنتی را به هم نزدیک می‌کند تا بتوان برنامه‌ها را در محیط‌های محاسباتی آشنا اجرا کرد، به‌طور مثال می‌توان به محاسبات Zapata اشاره کرد که از  Honeywell Quantumاستفاده کرد. دیدن شتاب گرفتن این روند قدرتمند، هیجان‌انگیز است.

شیوع ویروس کرونا هم مسیر حرکت و هم سرعت تحول دیجیتال را تغییر داده است. خط روند و اولویت‌های جدید پیش روی انواع سازمان‌ها که در سال ۲۰۲۰ مشاهده کردیم، سرمایه‌گذاری‌ بر فناوری، تصمیم‌ها و تمرکزها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در میان روندهای تحول دیجیتال که در بالا ذکر شد، موارد دیگری مانند بلاک‌چین و خودروهای خودران نیز می‌توانند قرار داشته باشند که در طول سال ۲۰۲۱ مورد توجه قرار بگیرند.

به‌طور کلی این مساله اهمیت دارد که تحول دیجیتال در چند وقت اخیر مورد توجه سازمان‌های سراسر جهان بوده است.

رضا سمیع‌زاده؛ هیات علمی دانشگاه الزهرا

سحر وطنخواه؛ دکترای مهندسی صنایع از دانشگاه الزهراء